یخدان (یخچال)عباس آباد حاجی رفسنجان مربوط به سده دوازدهم هجری قمری قدمت قاجار می باشد.
این یخدان دارای حصار بلند به ارتفاع ۱۲ متر در فاصله ۴ کیلومتری شرق رفسنجان در روستای عباس آباد حاجی، در خیابان اصلی روستا واقع گردیده است.
تاریخچه یخدان عباس آباد حاجی
این بنای خیرالمنفعه توسط حاج آقا علی زعیم التجار رفسنجانی با مصالح خشت خام، آجر، کاهگل و با طرح معماری کم نظیر و فرم زیبای بنا گردیده است. زیستن در حاشیه کویر و آفتاب داغ و گرمای تابستان ، پیشینیان رفسنجان را به تفکر واداشته است که آیا میتوان از سرمای خشک زمستان سخت کویر توشه و بهرههایی به تابستان آورد و در جهت رفاه به خدمت گرفت و یخ ایدهآلترین این ره آورد بود و با این نگرش یخدانهای همچون عباس آباد حاجی ، کبوترخان، نوش آباد و انار و غیره در شهرستان رفسنجان شکل گرفت.
یخدانها یا بهتر بگوییم یخچالها ، چالههایی هستند که یخ را درون خود از زمستان تا اواخر فصل تابستان نگه میداشتند تا مورد مصرف قرار گیرد و این محلها وظیفهشان حفظ و نگهداری دمای یخ با کمترین افت برودتی بوده است. ارزش آن نسبت به مدت زمان طولانی در نگهداری بوده و این یخدانها حالت گنجی برای مردمان زمان خود داشته است و سازه یخدان را چاله یخ به عمق ۱۰ تا ۱۵ متر، دیوار و حصار به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر ، پلان یخدان دایرهای و پوشش آن از خشت و ملات گل رس و به صورت گنبدی بلند است، که نمادی از معماری گذشتگان است.